اگرچه عمر بازار نوپای ارزهای دیجیتال کمی بیش از یک دهه است. اما اکنون با تمرکززدایی نظام مالی دنیا توانسته میزبان ده ها میلیون کاربر و میلیاردها دلار سرمایه باشد.
آمار و ارقام پایگاه های مرجع نیز حاکی از توقف نشدن نرخ رشد بازار ارزهای دیجیتال است. بر اساس داده‌های «Statista» و «Coinmarketcap»، ارزش بازار ارزهای دیجیتال در حال حاضر حدود یک تریلیون دلار است. تعداد کاربران این دارایی های جدید از 257 میلیون نفر فراتر رفته است و پیش بینی می شود تا سال 2027 به 347 میلیون نفر برسد.
بر اساس برخی برآوردهای آماری، درآمد صنعت ارزهای دیجیتال در سال 2022 از 34 میلیارد دلار فراتر خواهد رفت و پیش بینی می شود این رقم تا سال 2027 با نرخ رشد سالانه 16.34 درصد به 74 میلیارد دلار برسد.
با یک محاسبه سرانگشتی و تقسیم این درآمد بر تعداد کاربران ارزهای دیجیتال، متوجه می شویم که هر کاربر به طور متوسط 135 دلار درآمد از بازار ارز دیجیتال ایجاد کرده است.
ظهور پلتفرم های مبادله ارزهای دیجیتال
با رونق معاملات ارزهای دیجیتال، سیل معامله گران کوچک و بزرگ به این بازار نوپا سرازیر شد. در این بین پلتفرم های معاملاتی زیادی با هدف تسهیل مبادلات ارزهای دیجیتال کاربران پدید آمده اند و علاوه بر درآمدزایی، زمینه ساز حضور میلیون ها معامله گر در بازار ارزهای دیجیتال شده اند.
این پلتفرم ها خود انواع مختلفی دارند و هر کدام از مکانیزم متفاوتی برای تسهیل تراکنش های کاربران استفاده می کنند. پلتفرمهای خارج از بورس (OTC) و صرافی‌های مبتنی بر بازار، دو مورد از رایج‌ترین و محبوب‌ترین انواع پلتفرمهای معاملات ارزهای دیجیتال هستند.
پلتفرم های صرافی فروش مستقیم
در این پلتفرم ها، کاربران تنها با یک کارگزار سروکار دارند و ارز دیجیتال مورد نظر خود را از او خریداری یا می فروشند. این کارگزاران سعی می کنند با استفاده از سیستم های نظارت بر بازار، به روزترین قیمت ها را از بسترهای مختلف جمع آوری کنند و مقرون به صرفه ترین پیشنهاد خرید و فروش دارایی را در اختیار کاربران خود قرار دهند.
سادگی و روان بودن فرآیند خرید و فروش یکی از مزیت های بارز پلتفرم های فروش مستقیم است. علاوه بر این، تراکنش های کاربران این پلتفرم ها از چشم همتایان خود پنهان می ماند و تنها کارگزار می تواند از حجم و ارزش تراکنش ها مطلع شود. بنابراین ناشناس بودن را می توان یکی دیگر از مزیت های پلتفرم های فروش مستقیم دانست.
همچنین در صورت خرید و فروش مقدار زیادی از دارایی های کاربر، قیمت ها دچار انحراف یا لغزش نمی شوند. زیرا مکانیسم قیمت گذاری در این پلتفرم های فروش مستقیم به حجم و ارزش تراکنش های کاربران بستگی ندارد.
در مجموع صرافی های فروش مستقیم به دلیل سادگی طرفداران زیادی به خصوص در میان کاربران تازه کار پیدا کرده اند.
پلتفرم های مبادله بازار محور
بورس ها یا پلتفرم های مبادلات بازار محور از قدیمی ترین بازارهای معاملاتی برای معاملات دارایی هستند. در این بازارها، خریداران و فروشندگان پیشنهادات خود را برای خرید یا فروش ارائه می کنند و هر کدام سعی می کنند دارایی مورد نظر خود را با مناسب ترین قیمت ممکن معامله کنند.
مهمترین و اصلی ترین کارکرد بسترهای مبادلاتی بازارمحور، تامین نقدینگی در یک محیط معاملاتی امن و ساختاریافته است. در این محیط یک نهاد مورد اعتماد به عنوان بازارساز مسئولیت ثبت و اجرای تراکنش های کاربران را بر عهده دارد تا خریداران بتوانند ملک مورد نظر خود را با کمترین قیمت ممکن خریداری کنند و فروشندگان ملک خود را با بالاترین قیمت ممکن به فروش برسانند.
در بسترهای مبادله محور بازار، نهاد واسط به عنوان یک بازیگر میانی، وظایف متعددی را بر عهده دارد. از ثبت نام و احراز هویت کاربران تا تسهیل واریز و برداشت و ثبت و پردازش تراکنش های آنها. در این پلتفرم ها کاربران می توانند قیمت پیشنهادی خود را برای خرید و فروش دارایی در فهرستی به نام «دفتر سفارش» ثبت کنند. در این بین، بازارساز یا اپراتور پلتفرم با استفاده از یک برنامه رایانه‌ای به نام «موتور تطبیق»، سفارش‌های خرید را با سفارش‌های فروش مطابقت می‌دهد.
دفترچه سفارش دارای دو ستون مجزا برای سفارش خرید و سفارش فروش می باشد. این سفارشات با دریافت مظنه از معامله گران به طور مداوم به روز می شوند. در این بین، موتور تطبیق، به نوعی، سفارشات خرید را با سفارشات فروش مناسب مطابقت می دهد و بالعکس.
یکی از مزایای بسترهای مبادلات بازار محور، امکان تعریف و ثبت انواع سفارش بر اساس پیش شرط است. به این معنی که هر معامله گر می تواند بر اساس پیش بینی خود از شرایط فعلی و آتی بازار شرایطی را تعیین کند و تنها در صورت تحقق آن شرایط، دارایی های خود را معامله کند.
رایج ترین سفارشات، سفارشات بازار و سفارشات محدود هستند. زمانی که یک معامله گر «سفارش بازار» می دهد، اپراتور پلتفرم صرافی دارایی او را با بهترین قیمت ممکن خریداری یا می فروشد. اما در یک سفارش محدود، این معامله گر است که به اپراتور پلت فرم می گوید که دارایی خود را به چه قیمتی بخرد یا بفروشد. اگر هیچ سفارشی مطابق با قیمت پیشنهادی معامله گر یافت نشد، سفارش او “باز” و پردازش نشده باقی می ماند.