آیا سندرم خواب کوتاه واقعا وجود دارد؟

خواب شبانه نقش مهمی در سلامت انسان دارد. داشتن خواب کافی در شب به افراد کمک می کند تا به وضوح فکر کنند و عملکرد موثرتری داشته باشند. مغز همچنین این فرصت را پیدا می کند که خود را از اطلاعات مختلف پاک کند.

طبق گفته بنیاد ملی خواب آمریکا، بیشتر بزرگسالان به 7 تا 9 ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند. با این حال، برخی از افراد فقط 5 یا 6 ساعت در شب می خوابند. باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا می گوید در دوران ریاست جمهوری خود 5 ساعت خوابیده است. مارگارت تاچر، نخست وزیر سابق بریتانیا نیز مدعی است که تنها به 4 ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارد.

این افراد احتمالاً از سندرم خواب کوتاه رنج می برند و در مدت زمان کوتاه تری می توانند به سطح استراحت ناشی از خواب طبیعی دست یابند. حال سوال مهم این است که آیا سندروم خواب کوتاه واقعا وجود دارد و ممکن است فرد کمتر از مقدار توصیه شده بخوابد و این تاثیری بر سلامتی او نداشته باشد؟

سندرم خواب کوتاه چیست؟

اندرو کوگان، متخصص خواب و متخصص علوم اعصاب رفتاری در دانشگاه Maynooth در ایرلند، به Live Science گفت که سندرم خواب کوتاه یک بیماری واقعی است. او اضافه می کند:

به گفته دانشمندان، این عوامل ژنتیکی است که تعیین می کند چه کسی خواب کوتاهی دارد و چه کسی خواب ندارد. بنابراین خواب کوتاه چیزی نیست که افراد بتوانند خود را برای انجام آن آموزش دهند. به گفته کوگان، سندرم خواب کوتاه احتمالاً یک ویژگی ژنتیکی تعیین شده است. مطالعات انجام شده در این زمینه موفق به شناسایی ژن های دخیل در سندرم خواب کوتاه در خانواده های مبتلا به این سندرم شده است.

بر اساس مطالعه ای که در سال 2014 در مجله Sleep منتشر شد، ژنی به نام BHLHE41 با خواب کوتاه مرتبط است و از بدن در برابر عوارض ناشی از کمبود خواب محافظت می کند. با انجام این مطالعه، محققان دریافتند که جهش‌های خاص BHLHE41، ضمن کاهش میزان کلی خواب، از خواب بی‌رحمانه (NREM) محافظت می‌کند و این در نهایت منجر به مقاومت در برابر اثرات کمبود خواب می‌شود. NREM به حرکات غیر سریع چشم اشاره دارد و به سه مرحله تقسیم می شود که برای ریکاوری فیزیکی و تثبیت حافظه مهم است.

مطالعه دیگری که در سال 2019 در مجله Neuron منتشر شد، نشان می‌دهد که جهش ژن ADRB1 منجر به بروز ویژگی‌های خواب کوتاه در انسان می‌شود. به گفته محققان، این رویداد یک جهش نادر محسوب می شود و احتمال وقوع آن 4.028 در هر 100000 نفر است.

کم خوابی یا کم خوابی؟

به گفته مویرا یونگ، احتمال ابتلای فردی به سندرم خواب کوتاه بسیار کم است. یونگ مدیر عامل بنیاد سلامت خواب است و معتقد است افراد بسیار کمی هستند که واقعاً کم خواب هستند. بنیاد سلامت خواب یک سازمان غیرانتفاعی است که برای بهبود سلامت خواب در استرالیا فعالیت می کند.

یونگ در گفتگو با لایو ساینس با اشاره به احتمال یک درصدی ابتلا به سندرم کم خوابی می گوید: در نتیجه تحقیقات انجام شده در این زمینه تنها 50 خانواده با تنوع ژنتیکی مشخص شناسایی شده اند. از افرادی است که به طور طبیعی کم خواب هستند در مقابل اثرات معمول خواب. حفاظت ناکافی

با توجه به نادر بودن سندرم خواب کوتاه، اکنون این سوال مطرح می شود که آیا افرادی که کمتر از مقدار توصیه شده در شب می خوابند، خود را در معرض خطر ابتلا به این سندرم قرار می دهند؟ سوال بعدی این است که چگونه افراد می توانند تشخیص دهند که این شرایط را دارند یا خیر؟

به گفته کوگان، آزمون خاصی برای یافتن پاسخ این سوالات وجود ندارد. اما به عنوان یک قانون کلی خوب، می توانید از میزان خوابی که در آخر هفته دارید استفاده کنید. بر این اساس، اگر با وجود زمان کافی برای خواب، میزان خواب شما در تعطیلات آخر هفته بیشتر از روزهای دیگر نباشد، احتمالاً دچار سندرم خواب کوتاه هستید. البته کوگان در ادامه به این نکته اشاره می کند که بسیاری از افرادی که معتقدند این مشکل را دارند اغلب به اشتباه تشخیص داده می شوند.

کوگان معتقد است که اکثریت افرادی که ادعا می کنند برای داشتن احساس خوب فقط به 6 ساعت خواب یا کمتر نیاز دارند، واقعاً کم خواب نیستند. او فکر می کند که این افراد اخیراً به سبک زندگی که نیاز به خواب کمی دارد عادت کرده اند. البته احتمالاً در این نظریه خلأهایی وجود دارد و افرادی که کمتر می خوابند در درازمدت به خود آسیب خواهند رساند. این افراد ممکن است بتوانند این فرآیند را در بازه های زمانی خاصی انجام دهند و خواب کمتری داشته باشند. اما کم خوابی برای تمام عمر ممکن نیست.

کوگان می گوید علیرغم حمایت علمی از نیاز به 7 تا 9 ساعت خواب در شب، میزان خواب مورد نیاز افراد ممکن است در طول زندگی متفاوت باشد. به گفته وی، در میان کل جمعیت، افرادی هستند که حتی با خواب کمتر از حد توصیه شده، همچنان روحیه خوبی دارند. از سوی دیگر، افرادی هستند که بدنشان بیش از حداکثر میزان توصیه شده توسط محققان به خواب نیاز دارد.

کوگان معتقد است میزان خواب مورد نیاز بدن یک ویژگی کاملا شخصی است. وی در ادامه خاطرنشان می کند که کودکان و نوجوانان نسبت به بزرگسالان در سن کار به خواب بیشتری نیاز دارند. این محقق بر این باور است که مهمترین مسئله در مورد خواب کیفیت آن است. کوگان می افزاید:

آیا کم خوابی یک مزیت است؟

تعدادی از افراد مشهور و موفق دنیا از کم خوابی رنج می برند و این سوال را مطرح می کند که آیا سندرم خواب کوتاه مفید است و می تواند رمز موفقیت باشد؟ کوگان متقاعد نشده است که مبتلایان به این سندروم احتمال موفقیت بیشتری دارند یا اینکه افراد مشهور در دوران شهرت خود از این سندرم رنج برده اند.

به گفته کوگان، افراد مبتلا به سندرم خواب کوتاه ممکن است از این عارضه سود ببرند زیرا ساعات بیشتری در روز برای انجام کار خود دارند. اما داستان کم خوابی برخی از افراد مشهور احتمالا فقط یک افسانه سازی در مورد شخصیت آنهاست. کوگان می گوید که بر اساس گزارش ها، مارگارت تاچر فردی کم خواب بود. اما این روایت همراه با جمله معروف «ناهار برای تنبل‌هاست» احتمالاً برای ایجاد تصویر سیاسی خاصی از او گفته شده است.